Γιάννης Ραουζαίος: Καλησπέρα σας. Είχαμε την ευκαιρία να βρεθούμε ξανά στο γραφείο σας, πριν από έναν χρόνο περίπου …
Μαρία Λεωνίδα: Ισχύει .Είχαμε συζητήσει και παρουσιάσει ένα άλλο προγράμματα τότε.
Γ.Ρ. Πολύ ωραία! Θα ήθελα να μου πείτε ,στη σημερινή μας αυτή μικρή συνομιλία για αυτό το πρόγραμμα με τον τίτλο “Βαλίτσα”.
Μ.Λ Φυσικά. Λοιπόν, όπως γνωρίζετε ένα κομμάτι της δουλειάς μου αφορά τον Κινηματογράφο και τις οπτικοακουστικές τέχνες. Εδώ και πολλά χρόνια , χρησιμοποιούμε και παράγουμε εργαστήρια και διαμορφώσεις σε αυτόν τον τομέα και ήταν ένα ζητούμενο στο νου μου πριν ακόμη από την καραντίνα, ότι θα έπρεπε όλη αυτή η μεθοδολογία και η εμπειρία που έχουμε συγκεντρώσει στην δια ζώσης επιμόρφωση ,να ακολουθήσει την εξέλιξη της τεχνολογίας. Δηλαδή σαν ένα επικουρικό εργαλείο – όχι να αντικαταστήσει αυτή την εμπειρία, βέβαια ! Αυτό συνέβαινε γιατί αφουγκραζομουν τις δυνατότητες της τεχνολογίας και των ανθρώπων, να μαθαίνουν με ποικιλόμορφους τρόπους , δηλαδή υβριδικά που είναι και κάτι που συνδυάζει τον προσωπικό χρόνο με την ομαδική εργασία…
Γ.Ρ Αυτό επιταχύνθηκε κιόλας με την επίδραση του τεχνολογικού στοιχείου και των επικοινωνιών μέσα στην πανδημία…
Μ.Λ …Ακριβώς, και επίσης θα ήθελα να τονίσω ότι ήταν ένα σημαντικό κίνητρο παρότι δεν υπήρχε και το μπάτζετ .Ήταν μια πρόθεση, ήταν ένας στόχος, αλλά δεν υπήρχε και η δυνατότητα άμεσα. Και εμείς το 2018, το είχαμε σκεφτεί, καθώς επειδή χρησιμοποιούμε εφαρμογές, τάμπλετ κτλ ψάχνουμε το κομμάτι των νέων τεχνολογιών, παράλληλα με τη διδασκαλία της κλασικής έννοιας του Κινηματογράφου. Είμαστε ανοικτοί σε διάφορα θέματα, μη τυπικής μάθησης. Έτσι λοιπόν η καραντίνα ήρθε και με το που ήρθε, μας έδωσε τη δυνατότητα ώστε να πραγματοποιηθεί μία μεγάλη επιμόρφωση που είχα προτείνει το 2019, και επιχορηγήθηκε από το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος με αυτό ακριβώς το όνομα: δηλαδή το όνομα “Μια βαλίτσα με εικόνες και ήχους” Αυτό καταρχήν, χρηματοδοτήθηκε και εφαρμόστηκε ως μια δια ζώσης επιμόρφωση, εκπαιδευτικών ενήλικων στον Κινηματογράφο. Το επιχείρημα μου τότε ήταν πως σε μια εποχή που οι εκπαιδευτές ,οι επαγγελματίες, οι ενδιαφερόμενοι ενήλικες , είναι σε μια κινητικότητα, οι άνθρωποι που ενδιαφέρονται οπτικοακουστικά ,συχνά -αν θυμάστε και την προσφυγική κρίση -είναι οι ίδιοι άνθρωποι που δούλευαν σε δομές προσφύγων, με ομάδες παιδιών κτλ. Σε αυτές τις περιπτώσεις τα οπτικοακουστικη μέσα είχαν θεωρηθεί ένα εξαιρετικό εργαλείο, αύξησης της αυτοπεποίθησης ,της ευρηματικότητας ,της κριτικής ματιάς κτλ.: έχουν πάρα πολλές δεξιότητες μέσα τους! Συνεπώς αυτή η δια ζώσης επιμόρφωση που είχε τον ίδιο τίτλο, επιχορηγήθηκε και υλοποιήθηκε με πάρα πολλή επιτυχία .Βραβεύτηκε μάλιστα και εκείνη η επιμόρφωση, το 2020 , και αυτή η ίδια η επιμόρφωση που συνιστούσε ότι μπορούσε ο άλλος να επιμορφωθεί και να βάλει στο βαλιτσάκι του, έτσι σχηματικά, κάποιες γνώσεις και κάποια αυτοπεποίθηση και κατανόηση της κινηματογραφικής γλώσσας, στάθηκε το επιχείρημα μου, όταν εμφανίστηκε η καραντίνα και το Υπουργείο Πολιτισμού έδωσε κάποια κεφάλαια και κάποιες μικρές επιχορηγήσεις για ψηφιοποίηση έργων. Έτσι καταθέσαμε και την πρόταση να μεταφέρουμε τη δια ζώσης επιμόρφωση σε ένα online διαδικτυακό σεμινάριο . Αυτό που σας περιέγραψα έως τώρα είναι η προϊστορία του εγχειρήματος.
Γ. Ρ. Σε αυτή την προϊστορία θα ήθελα να αναφερθώ επίσης. Γιατί συμβαίνει και διάφορα Ιδρύματα η φορείς του ιδιωτικού τομέα, προχωρούν πιο γρήγορα σε τέτοιους τομείς αιχμής, από ότι συμβαίνει για παράδειγμα από επίσημους κρατικούς φορείς, όπου η γραφειοκρατία οδηγεί σε μεγάλες καθυστερήσεις; Μήπως θα έπρεπε να υπάρξει κάποιου είδους νομοθετική ρύθμιση, ώστε αυτές οι διαδικασίες να προχωρούν με ταχύτερους ρυθμούς;
Μ.Λ. Πράγματι αυτό το γνωρίζουμε και πιστεύουμε ότι θα υπάρξουν εξελίξεις. Έως πρόσφατα για να υπάρξει μια παρουσία σε μια σχολική μονάδα, ποσω μάλλον να βρεθούν κάποιοι εξωτερικοί εκεί, έπρεπε πε καθοριστεί αυτό κεντρικά και για κάθε κίνηση θα χρειαζόταν μια ολόκληρη σειρά από ειδικές άδειες. Φυσικά και πρέπει να προστατεύουμε το σχολικό περιβάλλον , από την άλλη πλευρά όμως υπονοείς πως δεν έχεις, επιμορφώσει το προσωπικό σου και δεν του έχεις εμπιστοσύνη ! Τέτοιες διαδικασίες πρέπει να επιταχυνθούν.
Γ. Ρ. Φυσικά. Δεν είναι κάτι νέο ειδικά στις νεώτερες γενιές αυτή η ενασχόληση με τις πλατφόρμες κάθε είδους. Socials όπως το tic toc σαρώνουν κυριολεκτικά στις νεώτερες ηλικίες και μάλιστα ότι χρειάζεται να βρουν εκεί η να ανεβάσουν το κάνουν απλώς χρησιμοποιώντας ένα κινητό στο χέρι!
Μ.Λ. Η βαλίτσα έχει να κάνει με αυτό το βαθμό εξοικείωσης και σύνδεσης με το κινηματογραφικό μέσο. Η εμπειρία του χρήστη, οδηγεί σε μια σφαιρική κατανόηση Δεν είναι σαν ένα σεμινάριο φωτογραφίας, αλλά έχει άμεση διασύνδεση με το μέσο. Το βίντεο για παράδειγμα είναι κάτι που το βλέπουμε για να μάθουμε αλλά και από περιέργεια η επιζητωντας την διασκέδαση. Αυτό ειδικά το προκαλεί η κινούμενη εικόνα σε μεγαλύτερο βαθμό από ότι η ακίνητη. Το βάρος πλέον ρίχνεται στο πέρασμα από την ακίνητη φωτογραφία στην κινούμενη εικόνα. Κάτι τέτοιο έχει παραγάγει, χρόνια τώρα και το Facebook, αλλά με τη μορφή συνεχών ιστοριών εικόνων και το Instagram.
Γ. Ρ Πριν από λίγο καιρό το Μeta είχε δηλώσει στους χρήστες των socials του ότι βάσει των νέων κανόνων του, θα πριμοδοτουνταν , περισσότερο τα βίντεο σε σχέση με την στατική εικόνα. Μετά από διαμαρτυρίες όμως των χρηστών του, ήρθε νέα δήλωση, ότι αυτό το μέτρο θα αναστελλόταν.
Μ. Λ. Ενδιαφέρον. Δεν το είχα προσέξει αυτό. Θα το εξετάσω. Θα ηθελα επίσης να προσθέσω ότι στα online μαθήματα, οι δυνατότητες που διανοίγονται είναι ακόμη μεγαλύτερες πάντως, τόσο από τις πλατφόρμες όσο και από τα κλασσικά σεμινάρια και μπορουν να αγγίξουν ανθρώπους όλως των ηλικιών. Τι κάνει η διαζώσης επιμόρφωση αλλά και η online; Επιτρέπει στον κάθε άνθρωπο -θα έλεγα χαριτολογώντας απο τα 16 έως τα …86 και βάλε-που έχει μία περιέργεια και ένα ενδιαφέρον για το κινηματογραφικό μέσο ή καποια επαγγελματική ανάγκη, να βοηθηθεί. Σήμερα οι άνθρωποι κάνουν βίντεο για κάθε είδους λόγο…το κάνουν στα socials, το κάνουν για διασκέδαση δαση, το κάνουν γενικά και παντού!
Γ.Ρ. Ναι φυσικά! το τικ-τοκ όπως είπα και πριν σαρώνει κυριολεκτικά σε όλες τις νεανικές ηλικίες και γενικά όπου βρίσκεται κάποιος νέος με ένα κινητό στο χέρι.
Μ.Λ. Η βαλίτσα όμως αυτή τη στιγμή είναι μία πλατφόρμα που απευθύνεται σε άτομα από 16 και άνω και που είναι πιο δομημένη η ανάγκη του “θέλω να καταλάβω πως γίνεται αυτό και πως λειτουργεί εκείνο…πως θα κάνω ένα βίντεο ή πως φτιάχνονται οι ταινίες”. Έχω διδάξει φοιτητές πανεπιστημίου, επαγγελματίες,, εκπαιδευτικούς κτλ. Έτσι δενόταν η εμπειρία και γράφονταν τα κεφάλαια του κάθε έργου, βήμα-βήμα. κομμάτι-κομμάτι. Προφανώς βέβαια η επιμόρφωση που παρέχεται είναι εισαγωγικού χαρακτήρα και δεν αντικαθιστά σε βάθος τις κινηματογραφικές σχολές. δεν είναι αυτός ο ρόλος μας και το γνωρίζουμε. Με ενδιέφερε όμως σε αυτό το project περισσότερο εμπειρία του χρήστη. Με ενδιέφερε να καλλιεργήσω τα κίνητρα του. να δώσω μια σφαιρική κατανόηση του τι είναι ο κινηματογράφος και πως λειτουργεί. Να μην καταλήγει όλο αυτό να είναι ένα σεμινάριο δήθεν επαγγελματικής αποκατάστασης του στυλ “Ελάτε στο σεμινάριο μας και θα γίνετε φερειπείν, διευθυντές φωτογραφίας!”! Αυτά δεν γίνονται όπως είναι κατανοητό, από ένα σεμινάριο! Ο στόχος μου ήταν λοιπόν να αντιμετωπίσω τον κάθε ενδιαφερόμενο, ως έναν σφαιρικά ενδιαφερόμενο άνθρωπο, που καταλήγει εδώ από την αγάπη που έχει να βλέπει ταινίες και θα ήθελα να μάθει, πώς θα μπορούσε να φτιάξει ένα βιντεάκι! Για να το πω απλά: το βίντεο είναι μέσα στην ζωή όλων μας. καταναλώνουμε βλέποντας τα, ώρες ολόκληρες καθημερινά. Το βλέπουμε και για ευχαρίστηση και για διασκέδαση αλλά και για να επιμορφωθούμε. Κάποιες φορές απλώς από περιέργεια. Οτιδήποτε επικοινωνείται στην εποχή μας, σε μεγάλο βαθμό συμβαίνει από την κινούμενη εικόνα. Λίγες ώρες πριν μιλήσουμε, έγραφα ένα κείμενο όπου διαπίστωσα, ότι σταδιακά από το 2015 και ύστερα τα σοσιαλς έχουν ρίξει το βάρος τους από την ακίνητη στην κινούμενη εικόνα.
Γ.Ρ. Εκεί αναφερόμουν και στην απόφαση της ΜETA προηγουμένως και στις αντιδράσεις των χρηστών του Instagram που μάλιστα επέβαλαν στη ΜΕΤΑ να αναστείλει την απόφαση της προσωρινά και να την επανεξετάσει!
…
M.Λ. θα ήθελα στη συνέχεια της κουβέντας μας να προσθέσω και κάτι που πρέπει να αναφερθεί και είναι εξαιρετικά σημαντικό. Η βαλίτσα, είναι μία 100% ελληνική πλατφόρμα. Όλη η δημιουργική ομάδα, η γλώσσα που γράφτηκε και τα υλικά που απορρέουν από εκείνη προέρχονται από Έλληνες επαγγελματίες. Υπάρχουν πάρα πολλά online μαθήματα που είναι στα αγγλικά, αυτά όμως δεν μπορούν να προσεγγίσουν τους χρήστες όλων των ηλικιών. Ταυτοχρόνως η απόφαση μου αυτή
είχε να κάνει και με το ότι ήθελα να ενισχύσω την ελληνική κινηματογραφίακαιτ ους δημιουργικούς της ανθρωπους! Θεωρώ οτι έχουμε εξαιρετικούς νέους όσο και ωριμότερους επαγγελματίες στο χώρο του Κινηματογραφου. Άντλησα λοιπόν υλικό από Έλληνες γραφίστες, Έλληνες σκηνοθέτες, μοντέρ κτλ. Πήρα στοιχεία δικά τους και φτιάξαμε καινούργια εικαστικά- δεν υπάρχει κανένα υλικό στη βαλίτσαπου να είναι φορεμένο ή κλεμμένο από αλλού! Είναι όλα πρωτότυπα και μάλιστα ένα σημαντικό μέρος της πρσπάθειας μου , απέρρεε από το γεγονός οτι επεδίωξα να υπάρχει πρόσβαση σε μοναδικά υλικά. Ανάμεσα σε άλλες ενέργειες προσέγγισα και καμιά δεκαριά σκηνοθέτες ανάμεσα στα 35 και τα 55 και τους έβαλα να ψάξουν στο υλικό τους. Μετά μου παραΧώρησαν βασει συμφωνητικό την δυνατότητα να χρησιμοποιήσω δικά τους θέματα και storyboards ακριβώς για να δειχθεί στον ενδιαφερόμενο πως ένας σκηνοθέτης φθάνει από την ιδεά στο σενάριο και στην τελική κινηματογράφηση. Τέτοιο υλικό συνηθως δεν είναι εύκολονα μελετηθεί καθώς χάνεται στο βάθος της παραγωγήςκαι της μετά-παραγωγής , όπως ξέρουμε…έχοντας λοιπόν εντάξει διαφορετικές ηλικίες ανθρώπων, θεωρώ οτι τελικά κατανοούμε καλύτερα μία ταινία αναλύοντας από τι συνθέθηκε αυτή. Έτσι μπορούμε να παρακολουθήσουμε περισσότερο την πορεία της σκέψης ενός δημιουργού ή μιας δημιουργικής ομάδας. Αυτό το κομμάτι θέλησα να προσφέρω στους χρήστες μας.
Γ. Ρ. Έχετε προσωπική εμπειρία από τέτοια έρευνα και η ίδια δεν είναι έτσι;
Μ. Λ. Η ίδια ήμουν στην νεότητα μου σε έναν μεγάλο βαθμό αυτοδίδακτη σκηνοθέτης και έτσι αυτή την δική μου προσωπική βιωματική εμπειρία είχα την ευκαιρία να την προσθέσω στην Βαλίτσα. Να την τροφοδοτήσω με αυτήν. Το πως γίνεται να συνδεθείς με τον κινηματογράφο όντας έχοντας υπάρξει κάποιος που ψάχνεται μέσα από διαβάσματα, σεμινάρια ή δουλεύοντας ταινίες, και πόσο αυτό το αίσθημα μπορεί να αγγίξει τον κόσμο. Αυτή λοιπόν την εμπειρία, του πως φτιάχνει κανείς ένα μονοπάτι και μαθαίνει λίγο-λίγο το πως στήνεται αυτή η μαγική συνθήκη που λέγεται ταινία και οπτικοακουστικό έργο, είναι αυτό που προσφέρει ανάμεσα στα άλλα η Βαλίτσα. Για αυτό το λόγο, όπως και στα δια ζώσης σεμινάρια που σχεδιάζονται όσο και στα online, η συναίσθηση αυτής της εμπειρίας είναι σημαντική.
Γ.Ρ Πότε ξεκινούν αυτά τα δια ζώσης σεμινάρια;
Μ.Λ. Μέσα στο Σεπτέμβριο ! 5-9 Σεπτεμβρίου μάλιστα υπάρχει ένα κινηματογραφικό θερινό σχολείο για παιδιά σε συνεργασία με το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης(που είναι συνεργάτες μας)και που προσφέρουμε σε παιδιά που έχουν ολοκληρώσει τις θερινές τους διακοπές, τη δυνατότητα να αφιερώσουν ένα ολόκληρο πενθήμερο, σε ένα κινηματογραφικό εργαστήριο. Αυτή είναι μονάχα μία από τις πρώτες μας δράσεις φέτος. Συνεχίζουμε με ανάλογα opendays για εκπαιδευτικούς και πολλά άλλα ακόμη!
Γ.Ρ Τι θα θέλατε να προσθέσετε για τους αναγνώστες μας κλείνοντας αυτή την σύντομη αλλά ουσιαστική συζήτηση και επιφυλασσόμενοι να την συνεχίσουμε στο μέλλον;
Μ.Λ. Θα ήθελα να αναφερθώ κλείνοντας και σε μία μεγάλη επιτυχία της βαλίτσας . Επελέχθη το πρόγραμμα και η πλατφόρμα ως ένας από τους 8 φιναλίστ στα διεθνή βραβεία για τις εκπαιδευτικές πλατφόρμες που χρησιμοποιούν οπιτκοακουστικά media! Αυτό έγινε φέτος στο Βέλγιο και η επιλογή συμπεριελάμβανε και εργασίες από κάποια ισχυρά εκπαιδευτικά ιδρύματα. Ο πρώτος φιναλίστ μάλιστα ήταν ένα πανεπιστήμιο της Ελβετίας. Αυτό εμένα με κάνει προσωπικά περήφανη που βρέθηκα δίπλα σε τοσο σημαντικά διεθνή έργα και αποτελεί μία ισχυρή επιβεβαίωση για τις επιλογές μας. Νιώθω οτι αναγνώρισαν μέσα από αυτό το γεγονος, την δομή , την αισθητική αλλά και τα παιχνίδια που εχουμε ενσωματώσει στην βαλίτσα. Μάλιστα ένα από τα βασικά πράγματα που αφιερώσαμε και αφιερώνουμε χρόνο με την βασική συνεργάτιδα μου , ήταν το εγχείρημα του να μετατρέπουμε μικρές μαθησιακές διαδικασίες γύρω από το σινεμά, σε παιγνιώδεις καταστάσεις! Αυτο…ειναι ένα στοίχημα που παλέψαμε και πιστεύω κερδίσαμε.
