Aνταπόκριση από τον Γιάννη Ραουζαίο
Για όσους καταφεραν να βρεθούν στο Φεστιβαλ Καννων φέτος, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο πυρετός της 75ης-και μετά τον Κοβιντ διοργάνωσης-έφτασε στα ύψη. Πάρα πολλές παράλληλες εκδηλώσεις, κόκκινο χαλί, υπερπληθωρα κόσμου παντού και προβολές που ακόμη και δημοσιογράφοι δεν κατάφερναν να παρευρεθούν εξαιτίας αυτής της ηφαιστειωδους εορταστικής ατμόσφαιρας. Φυσικά το “καθόλου μάσκες” δεν ίσχυσε για όλους καθώς οι προφυλάξεις ήταν απαραίτητες σε μια κατάσταση όπου πάρτυ και συναντήσεις εντός και εκτός φεστιβάλ έδιναν και έπαιρναν και για κόσμο από διαφορετικά μήκη και πλάτη της υφηλίου ήταν εν πολλοίς κατανοητό, ότι δεν θα ήταν και ο, τι πιο ευχάριστο να αρρωστήσει κάποιος και να χαθεί ολόκληρη η γιορτή από κάτι τέτοιο.
Οι Κάννες φέτος έχουν και σταρς -πώς θα γινόταν αλλιώς- και θυμίζουν σε όλα τα επίπεδα την παλιά τους πάλαι – ποτε αίγλη. Τομ Κρουζ, Τζένιφερ Κιννελι, Ιζαμπελ Αντζανι, Ιζαμπελ Ιπερ, Τζεσικα Τσαστειν, Λεία Σειντου, Βιγκο Μορτενσεν, Μαντς Μικαλσεβ, Κερστιν Στιούαρτ, αλλά και Αθήνα Σωτηροπούλου, Δάφνη Πατάκια και τόσοι/σες άλλοι και άλλες! Όλοι έδωσαν το παρόν ώστε το Φεστιβάλ να κάνει μια γερή επανεκκίνηση, μετά την ακύρωση του 2020 και τον περυσινό υβριδικό χαρακτήρα του.
Μέσα σε αυτή την κατάσταση, οι ελληνικές αντιπροσωπείες ήταν και είναι ισχυρές με το Κέντρο Κινηματογράφου και τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνων να βρίσκονται ανάμεσά τους και να οργανώνουν εξαιρετικές conference (όπως για την ελληνική ταινία “Ο Θρόνος του Ξερξη“) και παράλληλες εκδηλώσεις, πλάι σε πάρτι που την οργάνωση και το κέφι τους δεν είχε να το ζηλέψει καμία αλλη παράλληλη εκδήλωση άλλων αντιπροσωπειων. Όπως παλαιότερα είχε πει και ο Κουεντιν Ταραντινο σε συνέντευξη του στην Κρουαζετ (την χρόνια του Ινγκλοριους μοασταρντς αν θυμάμαι καλά!) “Οι Κάννες είναι οι Ολυμπιακοί αγώνες του σινεμά…“. Αυτό δεν έχει αλλάξει φυσικά στο πέρασμα του χρόνου ιδιαίτερα καθώς ειδικά το Χόλιγουντ αγαπά το φεστιβάλ περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο και φροντίζει να το γεμίζει τόσο με ταινίες όσο – και κυρίως! – με λαμπερές παρουσίες.
Βέβαια φέτος πάνω από το φεστιβάλ μπορεί το σκοτεινό πέπλο της πανδημίας να έχει απομακρυνθεί σαν αίσθηση σιγά-σιγά, ομως το άλλο ζοφερό σκοτάδι, εκείνο του Πολέμου, είναι αδύνατον να μην το ακούσεις να συζητιέται παντού, ενώ δεν είναι τυχαίο ότι υπήρξαν παρεμβάσεις ακτιβιστών ακόμη και στο κόκκινο χαλί την πρώτη εβδομάδα, ενώ ο πρόεδρος της Ουκρανίας Ζελενσκι, επέλεξε να μιλήσει στους κινηματογραφικου επισκέπτες κατά την επισημη έναρξη.
Το σημαντικό όμως που μπορούμε να κρατήσουμε είναι ότι το σινεμά διατηρεί την παρουσία του ως η σημαντικότερη σύγχρονη τέχνη και βρίσκεται – χάνοντας ακόμη και Κινηματογραφιστές σε παιδιά μάχης την ώρα που αυτοί εκπληρωνουν το έργο τους θέλοντας να μας φέρουν ακόμη και τις πλέον απαγορευμενες εικονες- στο επίκεντρο των συλλήψεων αλλά και της επιζητησης μιας κοινης γλώσσας επικοινωνίας ανάμεσα στους άλλους ακόμη και στις πιο δύσκολες ιστορικά περιόδους και προκλήσεις της γενιάς μας. ,
Όσον αφορά το καθαρά κινηματογραφικο κομμάτι, το διαγωνιστικό πρόγραμμα των φετινών Καννων, δεν έχει δείξει ακόμη όλες τους τις δυνατότητες καθώς οι ταινίες παρέμειναν σε ένα ενδιαφέρον πλαίσιο, χωρίς όμως τελικά να κάνουν τη διαφορά. Βεβαια αυτό πολλές φορές συμβαίνει στο τέλος του φεστιβάλ σε πλείστα παραδείγματα. Ωραίες δουλειές υπάρχουν πάντοτε φυσικά, παρότι ο σκληρός πυρήνας του Φεστιβάλ στον κεντρικό του πυρήνα εστίασε σε παλαίμαχους και αναγνωρισμενους επισκέπτες της Κρουαζετ, όπως τον Παρκ τσαν Γουκ και τον Ντέιβιντ Κρονενμπεργκ ή τους αδερφούς Νταρντεν.
Οι δύο πρώτοι κερδίζουν τις εντυπώσεις ως τώρα – ειδικά ο Γουκ με το σκοτεινό εσωτερικό νουάρ του να κερδίζει μέσα από την ελλειπτική του αφήγηση στα σημεία, των αγαπημένο μας Ντ. Κρονενμπεργκ που στο “Crimes of the future” γυρισμένο στην Ελλάδα και σε ελληνική συμπαραγωγή, μας δίνει μέσα από τη αναγνώριση της τεχνο-ολοκληρωτική δυστοπιας, όχι πλέον απλώς πάνω στα σώματα αλλά στο εσωτερικό τους το ίδιο και στην πλήρη ένωση πόνου και ηδονης (με έναν τρόπο που το είχε επιτύχει περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη δουλειά του, τόσο στο Videodrome όσο-και φυσικά-στο πάλι προβληθεν εν μέσω αντιδράσεων στις Κάννες τωνα ρχων 90, Crash!) εντός ενός διαρκώς μεταβαλλομενου κόσμου όπου η διάχυτη βίο εξουσία έχει γίνει το παν, ορατά και αόρατα, ενώ οι άνθρωποι συγκρούονται ή απομονώνονται ο ένας με τον άλλο, αναζητώντας διεξόδους, δίνοντας μάχες οπισθοφυλακης η αναγνωρίζοντας αυτή τη ζοφερη ενσωμάτωση στο Gestell – Τεχνοκελυφος, ως το τελικό πεπρωμένο ενός εκτροχιασμενου Πολιτισμού. Το ζευγάρι Βιγκο Μορτενσεν και Λέα Σειντου, το συμπληρώνει δυναμικά η πυρετωδης παρουσία της πάντοτε προκλητικής και υπεροχής Κερστεν Στιούαρτ.
Αυτές οι ταινίες, δίπλα σε ένα εκπληκτικό (αλλά εκτός διαγωνισμού) νέο Τοπ Γκαν στο πρόσωπο του Top Gun Maverick, συμπληρώνουν ένα μοτίβο καλών δουλειών, μέσα σε αστατα και ασύμμετρα σε σχέση με το εύρος και τη δυναμική της διοργάνωσης, κινηματογραφικα μεγέθη των τμημάτων. Ένα όμορφο και τρυφερό πάντως νέο του φετινού φεστιβάλ-αν και έξωφιλμικο με την τυπική έννοια-ήταν και η μετονομασία της salle Soixantieme, σε Agnes Varda τιμώντας την απώλεια αυτής της μεγάλης κινηματογραφική παρουσίαςτου σινεμά του δημιουργού και σκηνοθέτιδας. Επίσης το πάντοτε χαλαρό – θερινου- τύπου Σινεμά στην παραλία με, κλασσικές επιλογειναινπαντοε μια όμορφη ανάπαυλα ενώ από την άλλη πλευρά η δύναμη των μύθων του Rock and Roll αποτυπώνεται στο Trouble in mind ντοκιμαντέρ του Ηθαν Κόεν – ενός εκ των δύο μεγάλων συν-δημιουργων- για τον θρύλο της ροκ Τζέρι Λι Λιούις. Ένα ντοκιμαντέρ βέβαια, που κατά κοινή παραδοχή άφησε ζητήματα αιχμηρά όπως την υπόθεση της παιδοφιλιας, χωρίς να κάνει μια διεισδυτική και επίπονη αναφορα, στεκομενη στον μύθο και στη δυναμική της μουσικής αλλά και της αδιαμφισβητης καλλιτεχνίκης ιδιοφυΐας του Τζέρι Λι.
Δυναμική η ελληνική παρουσία
Η 25η του μήνα είναι άλλη μια σημαντική ημέρα για την δυναμική ελληνική παρουσία στο φεστιβάλ Καννων, καθώς η ταινία του Πάνου Κουτρα (γνωστού μας από cult διαμάντια όπως η “Επίθεση του γιγαντιαίου μουσακά” ή δράματα με πολύ ιδιαίτερες πινελιές σαν το “Στρελα” ή το αγαπημένο μας “Ξένια“!) κάνει την πρεμιέρα του στο Φεστιβαλ με εκλεκτούς συντελεστές όπως η Σμαραγδα Καρυδη. Θέμα; Το Dodo, ένα σπάνιο εξαφανισμένο από αιώνες πουλί, εμφανίζεται λίγο πριν το γάμο της κόρης μιας οικογένειας που θα την οδηγησει -όντας εξαιρετική επιλογή οικονομικά-από την στενωπό όπου βρισκεται. Αυτή η εμφάνιση θα είναι ο χαοτικός εκείνος ελκυστης που θα αναταράξει ό,τι έως τότε ήξεραν και τις επιδιώξεις αλλά και τις βλέψεις που είχαν γαι το μέλλον.
Elvis
Μπορεί η ταινία του Ηθαν Κόεν για τον Τζέρι Λι Λιούις να άφησε ερωτηματικά, αλλά αντιθέτως το φιλμ για τον άλλο μεγάλο της Rock, τον Έλβις Πρίσλεϊ, φαίνεται να άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις, με την εμβληματική παρουσια του Τομ Χανκς ως μάνατζερ του Οστιν Μπάτλερ – Έλβις. Το πόνημα του Μπαζ Λουρμαν συγκίνησε όπως φαίνεται το κοινό των Καννων που βγήκε από την ουσιαστική αναστολή των περισσότερων δραστηριοτήτων του τα τελευταία 2 χρόνια, και έφερε ένα ευφορικο ξέσπασμα γιορτης σαν να ξορκιζε την πίεση αυτών των χρόνων αλλά και τα σκοτεινά σύννεφα – πάρα τον διαρκή ήλιο στον ουρανό-της πολεμικής ατμόσφαιρας πάνω από την Ευρώπη. Μουσική, Rock and Roll, και ο Λουρμαν κάνει για άλλη μια φορά αυτό που γνωρίζει να κάνει καλύτερα!
The Five Devils
Tην ίδια στιγμή το Five Devils της Λεία Μισιους, με την υπέροχη Αντελ Εξαρχοπουλος, έφερε στην κρουαζετ και στο δεκαπενθημερο σκηνοθετών, την αύρα, της εσωτερικής αναζήτησης, του μυστηρίου και των ορίων μεταξύ ανθρώπου και τόπου που υποστασιοποιειται μέσα από τις αισθήσεις -εδώ μια εσωτερική και μαγική σχεδόν πρόσληψη της όσφρησης παίζει τον κεντρικό ρόλο στη σχέση ενός μικρού κοριτσιού και της μητέρας της- και και μέσα από την κίνηση στον χρόνο. Με πολλά επίπεδα να συμπληρώνουν το ένα το άλλο -έρως, φύση, η γυναίκα, η φύση της πραγματικότητας και τα υποστρωματα που την διαμορφώνουν ως φαινόμενο ενω βρίσκονται πίσω από αυτην και συγκαλυπτονται στην πρώτη επαφή- έχουν δώσει στις 75η διοργάνωση μια πολύ ενδιαφέρουσα κινηματογραφικη στιγμή και μάλιστα μια ουσιαστική στιγμη.
