από τον Γιάννη Ραουζαίο
Συνέντευξη Ρόσι ντε Πάλμα
Στο πλαίσιο του φεστιβάλ γαλλόφωνου κινηματογράφου 2018, η Ρόσι ντε Πάλμα απαντά στις ερωτήσεις του Γιάννη Ραουζαίου
Πως νιώθω για αυτό το κλίμα της Movida και των αρχών της δεκαετίας του ’80 και του ’90; Μα ήταν μια πάρα πολύ ζωντανή εποχή όπου οι τέχνες, όλες οι τέχνες και όχι μόνον το σινεμά ήταν σε οργασμό. Έτσι κι εγώ γοητευμένη απο την ελευθεριότητα και αυτό το ιδιαίτερο κλίμα βρέθηκα να κάνω μουσική με το συγκρότημα μου και ταυτόχρονα να ασχολούμαι και με θέατρο. Έτσι ο Πέντρο που έψαχνε για χαρακτηριστικές παρουσίες για της δουλειές του με ανακάλυψε και έτσι βρέθηκα να παίζω στις ταινίες του. Η δικτατορία είχε πέσει και ταινίες που ακολούθησαν όπως η μεγάλη επιτυχία του ’88 “Γυναίκες στα πρόθυρα νευρικής κρίσης” μας έδωσαν και σε μένα και εκείνον ένα τρόπο όλο αυτό το κλίμα να το κάνουμε ευρύτερα γνωστό. Εδώ πρέπει να προσθέσω κάτι. Ότι κάναμε, το κάναμε από αγάπη για την ζωή, την ελευθερία και την τέχνη. Δεν είχαμε δεκάρα στην τσέπη και δεν μας ενδιέφερε επίσης να μπούμε στη λογική να κάνουμε συμβιβασμούς για να βγάλουμε … άνδρες και γυναίκες δεν ορίζαμε ταυτότητες και δεν αποκλείαμε … Ήμαστε μια διαρκής γιορτή και η ανεκτικότητα ήταν αυτό που μας κέντριζε περισσότερο απο οτιδήποτε άλλο το ενδιαφέρον. Εγώ ας πούμε δεν θα μπορούσα να χαρακτηρίσω τον εαυτό μου ενταγμένο σε κάποιο κίνημα είτε ήταν αυτό σοσιαλιστικό είτε κομμουνιστικό.
Όλοι αυτοί έπαιζαν στο γενικότερο πολιτικό σκηνικό και πιο πολύ απ’ όλα, όπως ακόμα και τώρα συμβαίνει, με το που έμπαιναν σε θέσεις εξουσίας το ίδιο το σύστημα τους αφομοίωνε πολύ γρήγορα. Δεν ξέρω αν σας θυμίζει πολλά εδώ στην Ελλάδα αυτό, αλλά στην Ισπανία είχαμε πολλές τέτοιες πικρές απογοητεύσεις απο ανθρώπους που έδειχναν πολύ εντάξει αλλά που μόλις τους στηρίζαμε και έπαιρναν θέσεις, γρήγορα κατέληγαν να ενδιαφέρονται μόνον για την διατήρηση του συστήματος που πλέον είχαν γίνει μέρος του. Θα έλεγα πως η φιλοσοφικοπολιτική στάση που θα με χαρακτήριζε περισσότερο είναι ένας πολύ προσωπικός αναρχοατομικισμός.
Πάντα θέλω να περνά απο εμένα αυτό που θέλω να κάνω και όχι να γίνομαι ακολουθητής. Ταυτόχρονα η εποχή αυτή που αναφερθήκατε ήταν και μια εποχή που στα μέσα της άρχισε να γίνεται και κάπως δύσκολη, καθώς εξαιτίας του AIDS και της κατάχρησης των σκληρών ναρκωτικών πολλοί φίλοι και αγαπημένοι που είχαν να προσφέρουν πράγματα χάθηκαν. Ήταν τόσοι όμορφοι και καλοί άνθρωποι.
Τουλάχιστον σκηνοθέτες όπως ο Αλμοδόβαρ ή ο Αμενάμπαρ αφήνοντας το στίγμα τους κατάφεραν να δώσουν ορμή σε μια ολόκληρη γενιά νέων δημιουργών που παρότι η Ισπανία δεν μπορεί να οριστεί ακριβώς ως κινηματογραφική βιομηχανία, όπως για παράδειγμα είναι η Γαλλία την έχει φέρει στο προσκήνιο. Θα ήθελα επίσης να αναφερθώ στην δεύτερη ερώτηση, στην ερώτηση πάνω στο τραγικό ή το κωμικό στοιχείο στους ρόλους που υποδύομαι.
Μα μοιάζει αυτή η χώρα να είναι η ιδανική για κάτι τέτοιο που με ρωτάς καθώς περισσότερο απο οπουδήποτε αλλού στο αρχαίο ελληνικό θέατρο αυτά τα δύο συμπλέκονται με έναν τρόπο … σαν να μας διδάσκουν (και κάνει μια κίνηση εμφάνισης-εξαφάνισης του προσώπου της ως χαρούμενου και ως θλιμμένου) πως όλα είναι ρόλοι και η ζωή παίζει ανάμεσα σε αυτές τις ποιότητες και τις εμφανίσεις τους διδάσκοντας μας συνεχώς πως βάζουμε και βγάζουμε μάσκες όλη την ώρα! Όσον αφορά την τραγωδία και την κωμωδία η Ελλάδα μου έχει αποτελέσει ένα ισχυρότατο παράδειγμα του τι αυτοί οι όροι σημαίνουν. Ας πάρουμε για παράδειγμα αυτή την συγκλονιστική Ελληνίδα που ήταν η Μαρία Κάλλας και η δυναμική της τραγωδίας στην τόσο έντονη αλλά και τόσο τραγική ζωή της.
Έμοιαζε συνεχώς να αντιμετωπίζει αυτή την πρόκληση που είναι η ζωή ακόμα και στην μεταμόρφωση της σε μια μυθική μορφή θεάτρων όπως η σκάλα (και μάλιστα ετοιμάζω μια μικρή παράσταση-δουλειά στο Μιλάνο αυτόν τον καιρό). Αν την γνώριζες και πραγματικά το σπίτι της στο Παρίσι ήταν πολύ κοντά εκεί που έμενα κάποτε, θα σε εντυπωσίαζε η ταπεινότητα αλλά και η επιβλητικότητα με την οποία απλώς υπήρχε στον χώρο. Η τραγωδία και η κωμωδία σε έργα όπως του Αλμοδόβαρ πάντοτε με προκαλούσε , σαν η ίδια η ζωή να το έκανε αυτό περιγράφοντας τον εαυτό της. Ο Πέντρο πλέον προσανατολίζεται περισσότερο στο δραματικό στοιχείο αλλά αυτό δεν σημαίνει πως όταν εμφανίζομαι σε ταινίες του δεν παίζω και με το αντίστοιχο κωμικό κομμάτι.
Τα πράγματα στην ζωή μέσα απο τα πάνω και τα κάτω της καλό είναι να τα αντιμετωπίζουμε με μια κάπως μεγαλύτερη ελαφρότητα καθώς το χιούμορ είναι τόσο σημαντικό, και ξέρετε, όπως είπε ο Σωκράτης αλλά και ο Λάο Τσε στην άλλη πλευρά του κόσμου και περίπου στην ίδια εποχή, το να γνωρίζεις τον εαυτό σου είναι το πιο σημαντικό και μάλιστα τόσο σημαντικό ώστε όταν γνωρίζεις τους άλλους να μπορεί να γίνεσαι ισχυρός (στο πνεύμα) αλλά όταν γνωρίζεις πραγματικά και νικάς τον εαυτό σου να γίνεσαι ανίκητος.
…όσον αφορά την ερώτηση που μου κάνατε για την Αγάπη, θα ήθελα να σας πω πως για μένα η Αγάπη είναι τα πάντα. Προσπαθώ να την αντιλαμβάνομαι παντού, στη σχέση μου με την μαγειρική, με ένα ζωάκι με την καλλιέργεια ενός κήπου. Προσπαθώ να βάζω αγάπη παντού. Η Αγάπη είναι η κινητήρια δύναμη των πάντων. Η πραγματική θρησκεία δεν έχει τόσο να κάνει με τα διαφορετικά δόγματα και τις απόψεις για το θείο. Το να κοιτάζεις τον κόσμο με Αγάπη αυτή είναι η πραγματική θρησκεία. Η πραγματική θρησκεία είναι η Αγάπη.